Suy thận và báo động đỏ cho giới trẻ

Tài trợ quảng cáo: Dịch vụ Marketing Online Motana.vn

---------------------

Nếu bạn đang lo lắng hoặc có triệu chứng như: tiểu ít, phù chân, mệt mỏi, huyết áp cao, da ngứa,… thì nên đi khám sớm. Xin chia buồn vì có thể bạn đã quay vào ô suy thận. Hiện nay, giới trẻ lười vận động toàn ăn thức ăn nhanh: trà sữa ( nhiều đường ), phở hủ tiếu …nhiều bột ngọt và các đồ ăn chiên nướng nhiều ớt nhiều muối, mì tôm, nước ngọt có ga…dần dần thận bị quá tải nhưng vẫn cố gắng lọc, cụ thể để hiểu rõ thì thận như một chiếc máy bơm lọc ,

Cụ thể quá trình như sau:

  1. Máu được đưa đến thận qua động mạch thận.

  2. Tại cầu thận, máu được lọc để loại bỏ:

    • Chất thải (ure, creatinin, axit uric…)

    • Nước thừa

    • Muối và các chất độc hại

  3. Phần lọc ra này là “nước tiểu đầu”, đi qua ống thận để:

    • Tái hấp thu lại những chất cần thiết (glucose, nước, ion…)

    • Loại bỏ tiếp các chất không cần

  4. Cuối cùng, chất lỏng còn lại được gọi là nước tiểu chính thức, chảy xuống bàng quang và được đào thải ra ngoài.

Suy thận là tình trạng chức năng thận bị suy giảm nghiêm trọng, không còn đủ khả năng lọc chất thải, điều chỉnh điện giải, và cân bằng nước cho cơ thể. Có hai loại chính: suy thận cấp tính (diễn ra nhanh chóng, có thể hồi phục) và suy thận mạn tính (tiến triển chậm, không hồi phục hoàn toàn). Nguyên nhân dẫn đến suy thận rất đa dạng, bao gồm:


🔴 Nguyên nhân dẫn đến suy thận cấp tính

  1. Thiếu máu đến thận (nguyên nhân trước thận):

    • Mất nước nghiêm trọng (tiêu chảy, nôn, mất máu nhiều).

    • Tụt huyết áp do sốc, nhiễm trùng nặng.

    • Suy tim nặng.

  2. Tổn thương thận trực tiếp (nguyên nhân tại thận):

    • Viêm cầu thận cấp.

    • Nhiễm độc thận do thuốc (thuốc kháng sinh aminoglycoside, thuốc cản quang…).

    • Nhiễm trùng thận nặng (viêm thận bể thận).

    • Chấn thương nặng, tiêu cơ vân (giải phóng myoglobin làm hỏng thận).

  3. Tắc nghẽn đường tiết niệu (nguyên nhân sau thận):

    • Sỏi thận, sỏi niệu quản.

    • Phì đại tuyến tiền liệt (ở nam).

    • U chèn ép đường tiểu (ung thư bàng quang, tử cung…).


🔵 Nguyên nhân dẫn đến suy thận mạn tính

  1. Đái tháo đường (tiểu đường):
    Gây tổn thương vi mạch cầu thận → bệnh thận đái tháo đường (nguyên nhân hàng đầu).

  2. Tăng huyết áp:
    Làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong thận, lâu dài gây xơ hóa thận.

  3. Viêm cầu thận mạn:
    Do miễn dịch, nhiễm trùng liên cầu, lupus ban đỏ hệ thống…

  4. Bệnh thận đa nang (di truyền):
    Các nang phát triển gây tổn thương mô thận.

  5. Tắc nghẽn kéo dài:
    Do sỏi thận, phì đại tiền liệt tuyến, u bàng quang, u tử cung…

  6. Thuốc và chất độc:
    Sử dụng lâu dài các thuốc giảm đau (NSAID), thuốc độc thận, hoặc nhiễm kim loại nặng.

  7. Nhiễm trùng tiết niệu tái phát nhiều lần.


⚠️ Yếu tố nguy cơ góp phần làm tăng nguy cơ suy thận

  • Tuổi cao.

  • Béo phì.

  • Hút thuốc lá.

  • Chế độ ăn nhiều muối, đường, đạm động vật.

  • Lạm dụng thuốc nam, thuốc không rõ nguồn gốc.

HỎI ĐÁP QUAN TRỌNG VỀ SUY THẬN?

 

Hỏi: Uống nước ngọt, ăn mì tôm, thức khuya dài dẫn đến suy thận ở giới trẻ?

Câu hỏi rất thực tế và đáng lo ngại, vì thói quen sống không lành mạnh đang ngày càng phổ biến ở giới trẻ hiện nay. Việc uống nước ngọt, ăn mì tôm thường xuyên, và thức khuya kéo dài không trực tiếp gây suy thận ngay lập tức, nhưng có thể góp phần gây tổn thương thận về lâu dài nếu duy trì trong thời gian dài.

Dưới đây là phân tích cụ thể:


🔶 1. Uống nhiều nước ngọt có ga, nước ngọt đóng chai

  • Hàm lượng đường cao → làm tăng nguy cơ:

    • Đái tháo đường tuýp 2, nguyên nhân hàng đầu gây suy thận mạn.

    • Tăng cân, béo phì → tăng gánh nặng cho thận.

  • Chứa acid phosphoric (nhiều loại cola) → tăng nguy cơ sỏi thận, giảm mật độ xương.

  • Nhiều chất phụ gia, hóa chất tạo màu, bảo quản → gây hại cho gan và thận nếu dùng thường xuyên.


🔶 2. Ăn mì tôm, thực phẩm chế biến sẵn

  • Mì tôm chứa:

    • Hàm lượng muối (natri) cực cao → làm tăng huyết áp → tổn thương thận.

    • Chất béo chuyển hóa và phụ gia độc hại → ảnh hưởng xấu đến hệ tuần hoàn và chuyển hóa.

    • Thiếu dinh dưỡng: không cung cấp đủ protein và vitamin cần thiết để bảo vệ mô thận.


🔶 3. Thức khuya kéo dài

  • Rối loạn nhịp sinh học → ảnh hưởng đến hormone điều hòa huyết áp và đường huyết → tăng nguy cơ tiểu đường, cao huyết áp.

  • Căng thẳng thần kinh, mất ngủ mãn tính → tăng hormone cortisol → tăng huyết áp và làm hại mạch máu nhỏ của thận.

  • Giảm chức năng miễn dịch → dễ viêm nhiễm hệ tiết niệu.


🔴 Kết luận:

✅ Những thói quen như uống nước ngọt, ăn mì tôm nhiều, thức khuya triền miên không gây suy thận ngay lập tức nhưng làm tăng nguy cơ cao dẫn đến:

  • Tăng huyết áp.

  • Đái tháo đường.

  • Suy giảm chức năng chuyển hóa.

  • Rối loạn nội tiết và tuần hoàn.

➡️ Tất cả các yếu tố này góp phần vào quá trình gây tổn thương thận mạn tính theo thời gian.

Hỏi : Xét nghiệm chỉ số gì để biết suy thận ?

Để phát hiện sớm và theo dõi suy thận, bạn cần thực hiện một số xét nghiệm máu và nước tiểu nhằm đánh giá chức năng lọc và bài tiết của thận.

Dưới đây là những chỉ số xét nghiệm quan trọng nhất để biết mình có bị suy thận hay không:


🔬 1. Xét nghiệm máu

Chỉ số Ý nghĩa
Creatinin (máu) Là sản phẩm thải của cơ bắp, nếu tăng → thận lọc kém.
Ure (BUN) Cũng là sản phẩm thải, tăng khi thận giảm chức năng lọc.
eGFR (Estimated Glomerular Filtration Rate) Chỉ số lọc cầu thận ước tính – quan trọng nhất để xác định giai đoạn suy thận.
– Bình thường: > 90 mL/phút/1.73m²
– Suy thận: < 60 mL/phút/1.73m²
Điện giải đồ (Na⁺, K⁺, Cl⁻) Mất cân bằng điện giải có thể là dấu hiệu thận hoạt động kém.
Canxi, Phospho, PTH (nếu nghi ngờ suy thận mạn) Để đánh giá biến chứng của suy thận mạn như loãng xương, cường cận giáp thứ phát.

💧 2. Xét nghiệm nước tiểu

Chỉ số Ý nghĩa
Protein niệu / Albumin niệu (A/C ratio) Nếu có protein niệu → dấu hiệu tổn thương màng lọc thận.
– Bình thường: < 30 mg/g
– Tổn thương: ≥ 30 mg/g
Tổng phân tích nước tiểu Tìm tế bào, vi khuẩn, hồng cầu, bạch cầu, tinh thể → nghi ngờ viêm cầu thận, nhiễm trùng thận.
Microalbumin niệu Phát hiện sớm bệnh thận ở người đái tháo đường, cao huyết áp trước khi có triệu chứng rõ.

🧪 3. Các xét nghiệm hình ảnh bổ sung (nếu cần):

  • Siêu âm thận: xem kích thước, hình dạng, sỏi, ứ nước, nang…

    QUẢNG CÁO --------------------
  • Xạ hình thận: đánh giá chức năng từng bên thận.

  • Sinh thiết thận: chỉ dùng khi cần xác định rõ nguyên nhân (viêm cầu thận, lupus…).


📌 Tóm tắt nhanh:

Để biết có suy thận hay không, bạn nên làm ít nhất:

  • Creatinin máu

  • eGFR

  • Tổng phân tích nước tiểu

  • Protein niệu hoặc microalbumin niệu

Lưu ý: TÓM LẠI, HÃY TỪ BỎ 20 THÓI QUEN XÂU GÂY HẠI CHO THẬN – HÃY CỨU THẬN CỨU ĐỜI

Bằng không, số tiền bạn kiếm được sẽ chuyển thẳng vào bệnh viện và đổi lấy sự nhăn nhó, méo mó cho cả gia đình bạn, chính bạn & người thân

Dưới đây là tổng hợp 20 thói quen xấu phổ biến gây hại thận – nếu kéo dài lâu dài, dễ dẫn đến tổn thương thận hoặc suy thận mạn tính:

🔴 20 Thói Quen Xấu Gây Hại Thận

  1. Uống quá ít nước
    → Làm thận khó đào thải độc tố, dễ tạo sỏi thận.

  2. Nhịn tiểu thường xuyên
    → Làm tăng áp lực bàng quang và gây nhiễm trùng ngược dòng lên thận.

  3. Ăn quá mặn (nhiều muối)
    → Gây tăng huyết áp, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng thận.

  4. Ăn quá nhiều đạm động vật (thịt đỏ)
    → Tăng gánh lọc cho thận, dễ gây tổn thương.

  5. Dùng thuốc giảm đau, thuốc tây tùy tiện
    → Nhóm NSAIDs (ibuprofen, diclofenac…) rất độc với thận nếu dùng lâu.

  6. Lạm dụng thực phẩm chức năng, thuốc nam không rõ nguồn gốc
    → Dễ gây ngộ độc, viêm thận kẽ, tổn thương vĩnh viễn.

  7. Uống nước ngọt, nước có ga thường xuyên
    → Gây béo phì, tiểu đường – nguy cơ hàng đầu gây suy thận.

  8. Ăn quá nhiều mì tôm, đồ chế biến sẵn
    → Nhiều muối, chất bảo quản và ít dinh dưỡng.

  9. Thức khuya, thiếu ngủ kéo dài
    → Làm rối loạn điều hòa huyết áp và hormone, ảnh hưởng đến thận.

  10. Hút thuốc lá
    → Làm hẹp mạch máu, giảm máu nuôi thận → suy thận.

  11. Uống rượu bia quá mức
    → Gây mất nước, tăng huyết áp, tăng acid uric, dễ sỏi và viêm thận.

  12. Không kiểm soát tốt tiểu đường
    → Là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh thận mạn.

  13. Không kiểm soát huyết áp cao
    → Làm hư mạch máu nhỏ trong thận.

  14. Ít vận động, ngồi lâu
    → Gây rối loạn chuyển hóa, béo phì, ảnh hưởng đến thận.

  15. Lạm dụng protein (bột whey, keto sai cách)
    → Làm tăng ure, acid uric → tăng gánh thận.

  16. Ăn nhiều thực phẩm giàu oxalat mà ít uống nước
    → Dễ tạo sỏi thận (ví dụ: rau muống, trà đậm, socola…).

  17. Bỏ bữa sáng thường xuyên
    → Rối loạn nội tiết và nhịp sinh học → ảnh hưởng gián tiếp đến thận.

  18. Tự ý nhịn ăn/nhịn uống để giảm cân
    → Mất nước, giảm tuần hoàn → thiếu máu nuôi thận.

  19. Không đi khám sức khỏe định kỳ
    → Bệnh thận thường âm thầm, phát hiện muộn thì đã ở giai đoạn nặng.

  20. Coi nhẹ các triệu chứng như phù, tiểu ít, mệt mỏi
    → Đây có thể là dấu hiệu sớm của suy thận nhưng thường bị bỏ qua.


Lời khuyên:

  • Uống đủ nước, ăn nhạt, ngủ đủ.

  • Kiểm soát huyết áp, đường huyết nếu có bệnh nền.

  • Tránh lạm dụng thuốc và thực phẩm không rõ nguồn gốc.

  • Khám tổng quát và xét nghiệm chức năng thận định kỳ 6–12 tháng/lần.

 

Hỏi: Thực đơn khuyên dùng an toàn ?

Dưới đây là thực đơn khuyên dùng an toàn cho sức khỏe thận, phù hợp với người trẻ muốn phòng tránh suy thận, duy trì huyết áp ổn định, hạn chế muối – đường – đạm dư thừa. Thực đơn này không dành cho người đã suy thận nặng mà dùng để bảo vệ thận từ sớm.


Nguyên tắc ăn uống tốt cho thận:

  • Ăn nhạt (≤ 5g muối/ngày).

  • Giảm đạm động vật (ăn vừa đủ, tăng đạm thực vật).

  • Hạn chế đường, nước ngọt, đồ chiên rán.

  • Uống đủ nước (~1.5–2 lít/ngày).

  • Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi ít kali (nếu đã có dấu hiệu suy thận).

  • Tránh thực phẩm nhiều phốt pho, kali, natri nếu có nguy cơ cao.


🗓️ Gợi ý thực đơn an toàn cho thận (7 ngày)

(Mỗi ngày 3 bữa chính, không tính bữa phụ)

🥗 Ngày 1

  • Sáng: Cháo yến mạch + sữa hạt không đường

  • Trưa: Cơm gạo lứt, cá hồi áp chảo, rau cải luộc

  • Tối: Canh bí đỏ nấu tôm, đậu phụ hấp, 1 trái chuối

🥗 Ngày 2

  • Sáng: Bánh mì nguyên cám + 1 quả trứng luộc

  • Trưa: Cơm trắng, ức gà luộc xé, bầu luộc chấm nước mắm nhạt

  • Tối: Cháo đậu xanh + rau củ hấp

🥗 Ngày 3

  • Sáng: Sữa đậu nành không đường + trái cây (ổi, táo)

  • Trưa: Cơm gạo lứt, cá basa kho nghệ, canh rau ngót

  • Tối: Bún gạo lứt nấu rau củ + trứng cút luộc

🥗 Ngày 4

  • Sáng: Miến lươn nấu nhạt

  • Trưa: Cơm trắng, thịt nạc rim gừng, canh mướp nấu mồng tơi

  • Tối: Cháo yến mạch + hạt chia, ăn kèm củ luộc

🥗 Ngày 5

  • Sáng: Phở bò ít muối + rau giá

  • Trưa: Cơm, cá thu sốt cà, rau lang luộc

  • Tối: Salad ngũ sắc + khoai lang luộc

🥗 Ngày 6

  • Sáng: Bánh khoai nướng + nước lọc ấm

  • Trưa: Cơm gạo lứt, đậu hũ nhồi thịt, canh rau má

  • Tối: Miến xào rau củ, 1 quả lê

🥗 Ngày 7

  • Sáng: Cháo trắng + trứng muối ¼ quả (ít natri)

  • Trưa: Cơm, thịt gà xào nấm, canh bí xanh

  • Tối: Canh rau củ thập cẩm, bánh mì nguyên cám


Thực phẩm nên hạn chế/kiêng:

  • Mì tôm, xúc xích, đồ đóng hộp.

  • Nước ngọt, nước có ga, trà sữa.

  • Muối, bột nêm, nước mắm đậm đặc.

  • Gan, nội tạng, thức ăn nhiều đạm & purin (nếu có gout/tiểu đường).

  • Trái cây giàu kali: chuối, cam, bơ, đu đủ (nếu có dấu hiệu suy thận mạn – cần kiểm tra xét nghiệm trước).


Mẫu thực đơn này phù hợp cho:

  • Người bình thường muốn giữ sức khỏe thận.

  • Người trẻ có thói quen xấu (muốn điều chỉnh lại).

  • Người có tiền sử huyết áp cao, gia đình có người suy thận.

 

QUẢNG CÁO --------------------